حیرین-الیاس شعبانی-قلب کودکان شبیه زمین خالی است.هرچیز که در آن بکاری رشد می کند.این جمله کوتاه از امام اول مسلمانان شاید کوتاه ترین و در عین حال کامل ترین تعبیر از مقوله ی تربیت(به ویژه تربیت فرزندان) باشد.البته موضوع بحث ما اینجا امور تربیتی به معنای عام و فراگیر نیست.اینجا به طور خلاصه میخواهیم بگوییم که در قلب کودکان خودتان بذر نیکوکاری بکارید!بذر محبت بکارید!

در دنیایی که بسیاری از والدین تمام وقت و انرژی خودشان را صرف مال اندوزی می کنند و خواسته یا ناخواسته فرزندانشان را هم همینطور تربیت می کنند،شما فرزندادنتان را مهربان و نیکوکار تربیت کنید.بگذارید فرزندانتان معنای واقعی زندگی را بفهمند.بگذارید فرزندانتان شبیه خالقشان سخاوت مند باشند.فرزندانتان را مهربان و نیکوکار تربیت کنید تا به ارامش برسند.

خاطرم هست  مادرم همیشه برای مدرسه رفتنم دو لقمه نان می گرفت و می گفت یکی از این لقمه ها برای تو و لقمه دوم را هم به یکی از همکلاسی ها که تغذیه ندارد بده. همین لقمه دوم باعث شده بود به دنیا یک جور دیگر نگاه کنم.خودم را سرباز نیروهای خوب بدانم که دارم با گرسنگی و فقر مبارزه می کنم.انگیزه بیشتری برای مدرسه رفتن داشتم.حتی به طور چشمگیری باعث شده بود تا درس و نمراتم بهتر از چیزی که بودم و حوصله داشتم باشد.مادرم زندگی کودکانه ی مرا لبریز از عشق و محبت کرده بود.حالا مقایسه کنید با کودکی که از طرف خانواده اش مدام توصیه به بخل و حسادت و خساست می شود.چه جانوری تربیت می کنند بعضی ها…قرار است این انسان بی محبت چه جنایتهایی در حق همنوعان خودش کند؟کودک و نوجوانی که مدام در گوشش خواندند نبخش و نیکوکار نباش.هیچ حسی نسبت به گرفتاریها و مشکلات بقیه نداشته باش.این فرد هم خودش را نابود می کند و هم جامعه را.(دقت داشته باشید که تربیت فرزندان با توجه تاثیرات گسترده در جامعه به نوعی امانت اجتماعی هم محسوب می شود)

از منظر دیگر نیکوکاری و نوع دوستی و محبت شبیه یک باغ سرسبز و زیبا و با طراوت است که تا کسی واردش نشود لذت تنفس در این فضا را نمی چشد و نمی فهمد.حالا شما مدام برایش تعریف کن که عجب لذتی دارد در باغ بودن!اویی که در باغ نیست چه می داند؟چه می فهمد؟

امام دوم مسلمانان که دوست و دشمن از کرامت و سخاوتش نوشته اند و گفته اند؛ یک تعبیر بسیار زیبا دارد که اخیرا زیاد دیده ام حتی افرادی که یا مسلمان نیستند و یا اعتقادی به این حرفها ندارند این جمله را بدون ذکر نامش نقل می کنند.ایشان می فرماید لذت فرد پست در خوردن است و لذت فرد کریم در خوراندن(اطعام کردن و سفره دار بودن)شاید آن کارخانه دار پولدار خیلی تعجب کند از اینکه رفیقش که از قضا شبیه او ثروتمند هم هست چرا نصف و یا کل اموالش را مدرسه ساخت.شاید فکر کند که خیر مدرسه ساز متوجه ارزش پول و دارایی نیست.از نظر اقتصادی او درست می گوید و درست می پندارد.ولی خب چه می داند که خیر مدرسه ساز وقتی مدرسه را ساخت و گوشه ای کنار حیاط مدرسه روی نیمکتی که تازه رنگ شده و هنوز بوی رنگ می دهد نشست و صف کودکان خندان و مشتاق را دید چه لذتی می برد.شاید اشکش را از گوشه ی چشمش پاک کند و بگوید این آجر روی آجر گذاشتن چه لذتی دارد…شاید یاد پدر و مادر مرحومش بیفتند و همانجا ثواب و لذت خودش را با آنها تقسیم کند.حالا یادش باشد یا نباشد پدر و مادرش در این مهربانی او شریک هستند.پدر و ماردی که فرزندشان را مهربان و نیکوکار تربیت کردند.

خوب نیست؟خوب نیست انسان فرزندش را طوری  تربیت کنید که لذت و ثواب مدرسه و بیمارستان ساختن، سفره داری و دستگیریش را با او  تقسیم کنند؟خوب نیست تربیت فرزندان بر مبنای نیکوکاری و محبت باشد؟

برای راهکار هم خودتان به فکر باشید.با حرفهایتان، با داستان خواندنتان، با تشویق کردنتان و… حس نیکوکاری را در کودکانتان تقویت کنید.بازهم یادم هست که والدینم همیشه پول صدقه را به من و برادرم می دادند تا در صندوق بیاندازیم.خوب است گاهی به جای یک عروسک گران دو عروسک معمولی بخرید و همراه با کوکتان یکی را به کودک نیازمند و یا نهادهای حمایتی اهدا کنید.

اصلا می توانید با مشارکت کودکان فامیل، محله، مدرسه،هییت و… یک خیریه کوچک راه اندازی کنید تا فرزندانتان به صورت فعال و سازنده خیریه داری کنند.خدا را چه دیدی شاید خدا از سخاوت کودک شما خوشش آمد و همین کودکی که الان صد تومان و پنجاه تومان کمک می کند بعدها شد صاحب بزرگترین سفره و موسسه خیریه دنیا…

اصولا راهکارهای کلی دادن آنقدرها هم کارساز نیست.شما باید خودتان برای این قضیه فکر کنید.مشورت کنید،مطالعه کنید و به راهکارهای شخصی خودتان برسید.آخرکار هرطور که میدانید و هرطور که می توانید جگرگوشه هایتان را درگیر این حس و حال وهوا کنید.بگذارید از همین کودکی این عطر خوش را استشمام کند و در این هوای مطبوع نفس بکشد.همیشه با خودتان مرور کنید که تربیت فرزندان باید با نیکوکاری و محبت باشد.

خلاصه که فرزندان ما و شما گیاه و یا خدای نکرده حیوان نیستند که فقط به نیازهای مادی و جسمی آنها توجه داشته باشیم.فرزندان ما و شما انسان هستند و باید با معیارها و فضایل انسانی تربیت شوند.محبت و نیکوکاری از مهمترین شاخصه های شخصیت انسانی است که نباید از آن غافل باشیم.