اطعام نيازمندان، يكى از مسائلى است كه اسلام فوق العاده به آن اهمّيت داده است، به گونهاى كه اگر رهنمودهاى اسلام مورد توجّه قرار گيرد ، گرسنگى از جامعه بشر، ريشه كن خواهد شد .
در حدیثی ۰حضرت عبد العظیم علیه السلام از امام هادى علیه السلام نقل فرموده اند : «هنگامى که خداوند با موسى بن عمران علیه السلام سخن مىگفت ، موسى گفت : پروردگارا ! پاداش کسى که براى رضاى تو، نیازمندى را اطعام کند، چیست ؟
فرمود : روز قیامت، فرمان مىدهم فریاد بزنند که این شخص، از آزاد شدگان دوزخ است» . [۱]
اطعام نیازمندان ، یکى از مسائلى است که اسلام فوق العاده به آن اهمّیت داده است، به گونهاى که اگر رهنمودهاى اسلام مورد توجّه قرار گیرد ، گرسنگى از جامعه بشر، ریشه کن خواهد شد .
اسلام براى مبارزه با فقر و گرسنگى، از سه روش استفاده کرده است :
۱ . ذى حق دانستن نیازمندان در اموال ثروتمندان . قرآن کریم در توصیف انسانهاى نیکوکار مىفرماید :
(وَ فِى أَمْوَ لِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّآئِلِ وَ الْمَحْرُومِ .[۲][از ویژگىهاى نیکوکاران، این است که] در اموال آنان، حقّى براى نیازخواه و محروم است) .
از امام على علیه السلام روایت شده که فرمود :
إنّ اللَّهَ سبحانَهُ فَرَضَ فى أموالِ الأغنیاءِ أقواتَ الفُقَراءِ ، فما جاعَ فَقیرٌ إلّا بما مُتِّعَ بهِ غَنىٌّ ، و اللَّهُ تعالى سائلُهُم عن ذلکَ . [۳]
خداوند سبحان، خوراک تهىدستان را در اموال توانگران قرار داده است . پس هیچ تهىدستى گرسنه نمىماند ، مگر به سبب این که ثروتمندى از حقّ او بهرهمند شده است ، و خداى بزرگ در این باره از آنان بازخواست مىکند .
۲ . تشویق مسلمانان به اطعام نیازمندان . قرآن در توصیف ابرار (نیکان) مىفرماید :
(وَیُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِیناً وَیَتِیماً وَأَسِیراً * إِنَّما نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِیدُ مِنْکُمْ جَزاءً وَلا شُکُوراً .[۴]و با وجود دوست داشتن غذا، آن را به مستمند و یتیم و اسیر مىدهند . [و مىگویند :] ما تنها براى رضاى خدا اطعامتان مىکنیم . از شما نه پاداشى مىخواهیم و نه سپاسى) . (أَوْ إِطْعامٌ فِى یَوْمٍ ذِى مَسْغَبَهٍ * یَتِیماً ذا مَقْرَبَهٍ * أَوْ مِسْکِیناً ذا مَتْرَبَهٍ .[۵]یا در روز گرسنگى ، طعام دادن ، به یتیمى خویشاوند ، یا مستمندى خاکنشین) . پیش از این آیات و پس از آنها، خداوند سبحان، برخوردارى از انواع نعمتهاى بهشت را به کسانى که داراى ویژگى یاد شده هستند، وعده داده است . در احادیث نیز آثار و برکات فراوانى براى اطعام مستمندان آمده و حدیثى که در متن ملاحظه شد، یکى از آنهاست .
۳ . تهدید کسانى که از اطعام نیازمندان امتناع مىورزند . در آیات فراوانى، چنین افرادى مستوجب عذابهاى دوزخ معرّفى شده اند.[۶]از پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله نقل شده که فرمود :
وَ الَّذى نَفسُ محمّدٍ بِیَدِهِ ، لا یُؤمِنُ بى عَبدٌ یَبِیتُ شَبعانَ وَ أخُوهُ – أو قالَ : جارُهُ – المُسلمُ جائعٌ . [۷]
سوگند به آن که جان محمّد در دست اوست ، به من ایمان نیاورده آن بندهاى که شب را سیر بخوابد و برادر (/ همسایه) مسلمانش گرسنه باشد .
منابع:
[۱]الأمالى ، صدوق : ص ۲۷۶ ح ۳۰۷ ، بحار الأنوار : ج ۶۶ ص ۳۸۳ ح ۴۶ . نیز ، ر . ک : همین کتاب : ح ۹۲ .
[۲]ذاریات : آیه ۱۹ . گفتنى است که آیات فراوانى در این زمینه وجود دارند که اشاره به همه آنها در حوصله این مقال نیست .
[۳]نهج البلاغه : حکمت ۳۲۸ .
[۴]دهر : آیه ۸ – ۹ .
[۵]بلد : آیه ۱۴ – ۱۶ .
[۶]ر . ک : حاقّه : آیه ۳۳ – ۳۶ مدّثّر : آیه ۴۴ ، فجر : آیه ۱۸ ، ماعون : آیه ۲ – ۳ .
[۷]الأمالى ، طوسى : ص ۵۹۸ ح ۱۲۴۱ .
- منبع خبر : http://hadith.net/
https://www.khaierin.ir/?p=6258